Powiedział, że moja opinia się nie liczy i sprowadził swoich rodziców do mojego domu – więc pocałowałam naszego malucha, dotknęłam aktu własności na ścianie i zaczęłam realizować plan, z którego korzystają właściciele domów

„Jesteśmy po rozwodzie” – powiedziałem. „To nie moja sprawa. Sam się domyśl. To ty narobiłeś zamieszania z tym rozwodem, nie słuchając mnie. A twoja matka cię do tego namawiała. Czemu nie dotrzymacie sobie towarzystwa?”

Powiedział coś, może przekleństwo, może moje imię, może frazę, której używał już tak często, że się znudziła i nic nie znaczyła. Zablokowałem jego numer. Zablokowałem numer mojej teściowej. Zablokowałem ich połączenia na telefonach rodziców i nauczyłem ojca używać przycisku „Nie przeszkadzać” bez złości.

Iris – moja przyjaciółka, która ma tyle plotek z supermarketu, że wystarczyłoby ich na gazetę w małym miasteczku – wysłała wiadomość głosową dwa tygodnie później. „Wywalili ją za to, że prosiła wszystkich o pieniądze. Błagała, żeby ją puścili, bo wiadomo kto też został zwolniony. Kierownictwo powiedziało – cytuję – nie ma mowy ”. Iris ma ten sposób opowiadania o tragediach jak o puentach, bo czasem to powstrzymuje człowieka przed płaczem.

Jeśli chodzi o moją teściową, plotki krążyły niczym wiatr wśród drzew. Krążyły szepty o długu w klubie goszczącym – przystojny mężczyzna z pomalowanymi paznokciami i smutkiem, który, jak myślała, mogłaby spłacić z emerytury. Krążyły plotki o pudełku po butach z rachunkami i jajkami w szalikach, dostarczonymi przez sąsiada, który chciał pomóc, ale nie wiedział, jak. Były obrazy, których nie chciałam i dlatego nie chciałam ich oglądać, bo sens poznawania własnego umysłu polega na tym, żeby wiedzieć, kiedy go oszczędzić.

Spakowałam szkicowniki i laptopa i przeprowadziłam się na wieś. Moja praca mieszkała w komputerze; moja radość mieszkała w miejscu, gdzie pogoda to coś, co czujesz, zanim jeszcze zobaczysz, a kasjerzy w sklepie spożywczym znają twoje imię, a potem twój ulubiony chleb i fakt, że kiedyś na studiach zafarbowałaś włosy na fioletowo.

Kot moich rodziców przyjął mnie jako mebel. Wyrobiłem sobie nawyk chodzenia każdego wieczoru nad strumień, który przepływa za starym młynem, i siedzenia z nogami w wodzie tak zimnej, że aż szokowała każdą emocję i zmieniała ją w szczerość. W weekendy jeździłem na targ i kupowałem za dużo pomidorów, bo malowanie ich zajmowało więcej czasu niż ich jedzenie, a ta wymówka mi się podobała. Rysowałem dla klientów w Paryżu i Tokio, słuchając świerszczy. Mówiłem „tak” kawom z przyjaciółmi i „nie” wszystkiemu, co pachniało przeprosinami owiniętymi w obowiązek.

„Co dalej?” – zapytałam siebie pewnego popołudnia, stojąc w kuchni z połówką cytryny w dłoni, a słońce złuszczało mój nastrój niczym cytrusy. To pytanie należało kiedyś do Lucasa, ostre pytanie retoryczne człowieka planującego własne korzyści. To pytanie należało do mojej teściowej, przytłaczało mnie niczym obowiązek. To była groźba. To był spektakl.

Napisałam to na tablicy, której używamy do przypomnień, a pod spodem dopisałam swoją odpowiedź: Cokolwiek postanowię.

Część druga
Ironia w zmienianiu życia polega na tym, że z zewnątrz wygląda ono tak, jakbyś po prostu je wznowił. Ludzie, którzy nie widzieli cię od trzech lat, powiedzą, że dobrze wyglądasz i poproszą, żebyś im przypomniał, jakiej marki tuszu do rzęs używasz, jakby sekret twojej nowej lekkości tkwił właśnie w tym, a nie w tym, że mężczyzna, który kiedyś stał w drzwiach, gdy gotowałaś, i mówił: „Prezenty są prezentami tylko wtedy, gdy są na czas”, już tam nie stoi.

W moim nowym mieście, gdzie wszyscy znają imię listonosza, a nie jego nazwisko, zostałam „ilustratorką, która przeprowadziła się do rodziców” na dokładnie dwa tygodnie, a potem znów stałam się „Olivią”. Zapisałam się do klubu książki i odkryłam, że kobiety po trzydziestce walczą o swoje ulubione akapity równie zaciekle, jak o swoje dzieci. Zapisałam się na sobotnie poranne zajęcia dla dzieci na temat „rysowania tego, co widzisz, a nie tego, co myślisz, że widzisz” i spędzałam trzy godziny tygodniowo, słuchając ośmiolatków kłócących się ołówkami o to, czy cienie są niebieskie, czy fioletowe. Śmiałam się więcej niż przez cały ostatni rok mojego małżeństwa.

Lucas wysłał SMS-a z nowego numeru. „Przepraszam” – napisał. „Tonąłem”.

Wpisałam i usunęłam sześć odpowiedzi. Potem wysłałam: „Naucz się pływać”. Potem znowu go zablokowałam, bo granice są jak płoty – ustal je raz, a twój ogród nie będzie już nawiedzany co popołudnie przez psa, który nie jest twój.

Iris zadzwoniła, żeby powiedzieć, że moją teściową widziano na przystanku autobusowym z naciągniętym kapturem, z papierową torbą na kolanach i miną, jakby ktoś narysował jej brwi i przybrał nowy wyraz twarzy, którego nie wiedziała, jak ma nosić. „Czujesz się źle?” – zapytała Iris, nie dlatego, że chciała konkretnej odpowiedzi, ale dlatego, że uwielbiała precyzyjne pytania.

„Czuję się jak człowiek” – powiedziałam. „Czuję się, jakbym przeżyła próbę utonięcia i jestem teraz kobietą, która rzuci linę, jeśli tylko mocno stoi na brzegu. Jeszcze nie stanęłam na brzegu. Poza tym nazwała mnie hańbą, bo nie mogłam jej dać markowej torebki na pięćdziesiąte urodziny jej przyjaciółki”.

„Uszyję ci torbę” – powiedziała Iris beznamiętnie. „Marka: Knott ”.

W pierwszy ciepły dzień wiosny zabrałem tatę do sklepu z narzędziami, kupiliśmy drewno i zbudowaliśmy stół na werandę. Zmierzył. Trzymałem deskę tylko po to, żeby wyglądała na praktyczną. Szlifowaliśmy, aż nadgarstki zaczęły boleć. Pomalowaliśmy drewno na kolor deszczu, kiedy postanawia być piękne. Czekaliśmy, aż wyschnie. Zjedliśmy na nim kolację następnego wieczoru i kolejnego.

Śmierć – w małżeństwie czy gdziekolwiek indziej – ma życie pozagrobowe. Są papierkowe życia pozagrobowe, plotkarskie i wspomnienia. Są też małe życia pozagrobowe nawyków – sięganie po drugą szczoteczkę do zębów, której już nie ma, liczenie porcji dla kogoś, kto się nie pojawia, sprawdzanie telefonu o 17:30, bo kiedyś ktoś wpadał do domu i wrzucał kluczyki do miski, jakby płacił za twoją cierpliwość.

Przez trzy miesiące zapalałam świecę wieczorami, ponieważ światło, które wybieramy, zmienia nastrój panujący w domu, a chciałam poczuć się tak, jakbym mieszkała w miejscu, w którym rytuały wymyśla się bez pozwolenia.