Po rodzinnej kolacji zapomniałem telefonu na stole. Kiedy wróciłem, kelnerka zamknęła drzwi i szepnęła: „Cicho bądź. Pokażę ci nagranie z kamery nad stołem – ale obiecaj mi, że nie zemdlejesz!”. To, co mój syn zrobił na tym nagraniu, sprawiło, że padłem na kolana.

Otworzyłem teczkę. W środku znajdowały się stosy papierów, projekty umów. Przejrzałem je, aż znalazłem gruby folder z napisem REBRANDING / KSIĘGA MARKI. Drżącymi palcami otworzyłem go.

Na pierwszej stronie widniało moje logo – eleganckie złote S przeplatające się z pnączami jaśminu. Moja duma. Symbol jakości.

W poprzek znajdował się wyraźny czerwony znak X.

Na następnej stronie zaprezentowano nowy projekt.

Zakryłam usta dłonią, żeby nie krzyknąć. To było wulgarne. To było ordynarne. Jaskrawe, kwaśne kolory. Trująca zieleń i pomarańcz. Nagłówek w tandetnej, zaokrąglonej czcionce:

STERLING ŚWIEŻOŚĆ CZYSTOŚĆ.

Poniżej znajdują się szkice produktów. Moje legendarne, ręcznie robione butelki, w których kiedyś znajdowały się „Wieczór w Wenecji” i „Złota Jesień”, teraz były wypełnione jasnozielonym szlamem. Na etykietach widniał napis:

UNIWERSALNY ŚRODEK DO CZYSZCZENIA WANN I PŁYTEK. ZABIJA 99% BAKTERII.
ODKURZACZ DO RUR, MOCNY ZAPACH.

Chcieli wykorzystać moje nazwisko — nazwisko wielkiego perfumiarza — do sprzedaży wyciorów do fajek.

Zapach czystości marki Vivien Sterling – głosi hasło.

Łzy wyschły. Wszystko we mnie spłonęło na popiół. Nie było już matczynego współczucia. Nie było już wątpliwości.

Marcus nie chciał po prostu sprzedać firmy.

Publicznie kalał moją pamięć, zamieniając dzieło mojego życia w pośmiewisko. Chciał, żeby moje nazwisko kojarzyło się z wybielaczem i ściekami.

Zamknęłam teczkę i ostrożnie schowałam ją z powrotem do teczki, dokładnie tak jak poprzednio. Podeszłam do lustra w holu. Odbicie wpatrujące się we mnie nie było zmęczoną kobietą, lecz zimną, racjonalną furią.

„Chciałeś świeżości, czystości, synu?” – wyszeptałem do swojego odbicia. „Zamierzasz zrobić porządki, których nigdy nie zapomnisz”.

W piątek rano włożyłam swój najlepszy garnitur. Nie żałobny czarny. Nie szarość starej kobiety. Wybrałam aksamitny kostium ze spodniami w głębokim kolorze wina – kolorze autorytetu, siły i krwi. Nałożyłam kroplę prawdziwych perfum na nadgarstek.

Zemsta.

Zapach, którego nigdy nie wypuściłem na sprzedaż.

Gorzki piołun. Zimna stal. Czarny pieprz.

Kiedy zeszłam na śniadanie, Marcus już na mnie czekał. Był zdenerwowany i ciągle zerkał na zegarek.

„Mamo, jesteś gotowa?”
zapytał, nie patrząc mi w oczy.
„Samochód czeka. Musimy jechać”.

„Oczywiście, kochanie”.
Uśmiechnęłam się do niego najcieplej, najbardziej macierzyńsko, na jaki mnie było stać.
„Jestem gotowa podpisać wszystko, co powiesz. Chcę tylko, żeby to się już skończyło”.

Niosłem koszyk, w którym znajdowały się dwie karafki owinięte w serwetkę.

„Co to jest?”
zapytał podejrzliwie Marcus.

„Och, tylko woda i trochę mojego starego naparu ziołowego”.
Machnęłam ręką.
„Na wypadek, gdybym zemdlała podczas spotkania. Wiesz, że gardło mi wysycha”.

Skinął głową, tracąc zainteresowanie.

Wsiedliśmy do samochodu. Przez całą drogę do biura patrzyłem przez okno, zapamiętując każdy zakręt, każde drzewo. Nie żegnałem się ze światem. Żegnałem się z moimi iluzjami na temat rodziny.

Przed nami było posiedzenie zarządu.

Przede mną była moja scena.

A kurtyna już się podnosiła.

Drzwi sali konferencyjnej otworzyły się przede mną i weszłam – nie jak ofiarny baranek, ale jak pani powracająca do swojej domeny. Mój aksamitny garnitur w kolorze wina leżał idealnie. Plecy miałam proste jak struna, a podbródek uniesiony wysoko. Słyszałam, jak Marcus nerwowo przemyka za mną, próbując przemknąć obok i otworzyć drzwi, które sama już otworzyłam.

W pokoju zapadła cisza. Pięciu mężczyzn w drogich szarych garniturach siedziało wokół długiego, owalnego mahoniowego stołu. To byli oni – dyrektorzy wykonawczy Synergy Chem – mężczyźni, których twarze były tak sterylne i pozbawione życia, jak produkty, które wytwarzali.

Marcus zamarł w progu. Zobaczyłam jego jabłko Adama. Spodziewał się, że zobaczy mnie w bezkształtnym kardiganie, który sam mi włożył tego ranka, zgarbioną i powłóczącą nogami. Mój pewny siebie, królewski wygląd na sekundę pozbawił go gruntu pod nogami. W jego oczach błysnęła panika.

„Panowie” – mój głos zabrzmiał wyraźnie i donośnie, odbijając się echem od szklanych ścian biura – „przepraszam za niewielkie opóźnienie. Ruch uliczny”.

Jeden z mężczyzn siedzących na czele stołu, tęgi, o mięsistej twarzy i zimnych, rybich oczach, powoli wstał. To był Wallace King, prezes Synergy Chem. Obrzucił mnie oceniającym spojrzeniem, w którym nie było ani krzty szacunku, tylko kalkulacji.

„Vivien” – powiedział z lekkim uśmieszkiem. „Cieszymy się, że twoje zdrowie pozwoliło ci do nas dołączyć”.
Marcus powiedział, że źle się czujesz.

Marcus natychmiast wtrącił się, nerwowo wyłamując ręce.

„Tak, tak. Mama ma dziś zaskakująco dobry dzień. Chwila jasności. Lekarze mówią, że to się zdarza tuż przed… no cóż, rozumiesz. Ale nie zwracaj uwagi na jej wygląd. W środku wszystko jest skomplikowane. Myli imiona, zapomina, gdzie jest.”

Mówił o mnie w trzeciej osobie, jakby mnie tam nie było, jakbym była starą szafką, którą trzeba ostrożnie wyjąć, żeby nie porysować podłogi.

„Rozumiemy” – skinął głową Król, wskazując na krzesło u szczytu stołu. „Proszę usiąść. Nie przeciągajmy tego. Czas to pieniądz”.

Poszedłem na swoje miejsce, usiadłem i położyłem dłonie na stole, splatając palce.

Nie drżeli.

Marcus nerwowo położył przed wszystkimi kopie umowy. Przede mną położył najgrubszy egzemplarz i to samo wieczne pióro, które upuściłem w domu.

„Więc” – zaczął King, nawet na mnie nie patrząc, zwracając się tylko do Marcusa – „umowa o partnerstwie strategicznym i fuzji aktywów. Zachowujemy markę. Otrzymujesz miejsce w radzie dyrektorów zjednoczonej firmy i oczywiście ustaloną kwotę w formie ryczałtu w ciągu trzech dni. Wszystkie warunki są uzgodnione”.

Partnerstwo. Jakie piękne słowo na określenie przejęcia i zniszczenia.

Przewróciłem stronę. Tekst był sprytnie napisany. Ani słowa o reprofilacji produkcji. Ani słowa o Fresh Clean. Same suche terminy prawne: optymalizacja linii produktów, ekspansja rynkowa.

Milczałem. Po prostu siedziałem i patrzyłem na nich – na ich gładkie twarze, drogie zegarki i na to, jak niecierpliwie stukali palcami w stół. Czekali na podpis. Dla nich byłem tylko przeszkodą, irytującą niedogodnością, którą należało wyeliminować pociągnięciem pióra.

Marcus pochylił się ku mnie. Pachniał potem i strachem.

„Mamo” – wyszeptał, wskazując palcem na linię podpisu – „tutaj. Tylko podpisz i pójdziemy do domu. Kupię ci lody”.

Lody. Naprawdę myślał, że jestem upośledzony umysłowo.

Powoli podniosłem na niego wzrok. Nie było w nim tej mętnej mgiełki, do której przyzwyczaił się w ostatnich dniach.

„Nie poganiaj mnie, synu” – powiedziałem spokojnie. „Podpiszę. Ale najpierw…”

Zatrzymałem się.

W pokoju zrobiło się jeszcze ciszej. Nawet klimatyzacja zdawała się przestać buczeć.

„Po pierwsze, chcę uczcić pewną tradycję” – kontynuowałem, przyglądając się wszystkim obecnym.

Król zmarszczył brwi.

„Jaka tradycja? W regulaminie nic takiego nie ma.”

„Tradycja Sterling House” – powiedziałem stanowczo. „Za każdym razem, gdy do naszej rodziny dołącza nowy partner, odprawiamy symboliczny rytuał”.

Marcus przewrócił oczami.

„Mamo, przestań. Nie ma żadnych rytuałów. Panowie, ona zmyśla.”

„Jest” – przerwałem mu, a stalowy ton w moim głosie zmusił go do milczenia. „Próba założyciela. Przeprowadził ją mój dziadek. Przeprowadził ją mój ojciec. I nie złamię tego zwyczaju – zwłaszcza dzisiaj, kiedy oddaję dzieło całego mojego życia w nowe ręce”.

Sięgnąłem po koszyk, który postawiłem na podłodze przy nodze krzesła. Wyciągnąłem dwie karafki i rząd małych kieliszków degustacyjnych. Twarze dyrektorów Synergy Chem rozciągnęły się. Wymieniali zdezorientowane i zirytowane spojrzenia. Byli finansistami, chemikami, technologami, marketingowcami. Przyzwyczaili się do liczb i wzorów, a nie do mistycyzmu dawnych perfumiarzy.

„Czy to degustacja?” –
zadrwił jeden z nich, młody i pryszczaty.
„Nie pijemy w pracy”.

„Och, to nie jest do picia”.
Uśmiechnąłem się tylko ustami.
„To jest do nosa. Kupujecie perfumy, panowie. Musicie dokładnie zrozumieć, co kupujecie”.

Postawiłem karafki na wypolerowanej powierzchni stołu. Płyn w nich błyszczał w świetle.

„Warunek jest prosty” – powiedziałem. „Zanim sięgnę po pióro, proszę pana, panie King – i pana, Marcusa, jako mojego następcę – o przeprowadzenie ślepej próby. Proszę o zidentyfikowanie głównych nut aromatu zawartego w tej karafce”.

Marcus zbladł. Wiedział, że nie ma talentu. Całe życie unikał laboratorium, woląc biura i przyjęcia, ale odmowa teraz przed kupcami oznaczałaby przyznanie się do niekompetencji.

„To śmieszne” – mruknął. „Po co ten cyrk?”

„To nie cyrk” – odparłem cicho. „To szacunek dla produktu. Jeśli zamierzacie, panowie, rozwijać markę Sterling, musicie umieć odróżnić różę od gnoju. Czy się mylę?”

Król prychnął. Był pewny siebie. W końcu, co takiego trudnego było w wąchaniu perfum?

„Dobra”.
Odchylił się na krześle z nonszalancką miną.
„Skoro taka jest cena twojego podpisu, Vivien, to powąchajmy twoją wódkę”.

Wziąłem pierwszy karafka – ta zawierająca piekielną mieszankę rozpuszczalnika, blokera i tandetnych perfum. Wylałem odrobinę płynu na bibułki, specjalne paski papieru, i podałem je Marcusowi i Kingowi.

„Proszę, weź głęboki wdech. Nie spiesz się. Powiedz mi, co czujesz. Jaka jest dusza tego zapachu?”

Marcus wziął pasek drżącą ręką. Ostrożnie przyłożył go do nosa, jakby spodziewał się użądlenia. King zrobił to samo, ale z miną wyrażającą znudzoną wyższość.

Wstrzymałem oddech.

Teraz wszystko zostanie przesądzone.

Marcus wciągnął powietrze.

Jego twarz pozostała całkowicie spokojna. Żadnej reakcji. Ani śladu śladu, że właśnie wdychał kwaśne, chemiczne świństwo.

Król także pociągnął nosem i zmarszczył brwi, pogrążając się w głębokim zamyśleniu.

„Hm. Kwiatowy. Zdecydowanie trochę słodki.”

Spojrzałem na nich i poczułem zimny triumf.

Marcus nic nie czuł. Bloker, który mi podawał, najwyraźniej też na niego wpłynął – być może przez mikrocząsteczki na dłoniach, a może sam przypadkowo wdychał opary, przygotowując mój smakołyk.

Albo, co bardziej prawdopodobne, po prostu kłamał, próbując zgadnąć.

A King — King, szef chemicznego giganta — właśnie nazwał zapach rozpuszczalnika do farb słodkim i kwiatowym.

Oznaczało to jedno.

Jego nos był już od dawna wypalony przez wyziewy wydobywające się z jego własnych fabryk.

Był niekompetentny.

Oba były ślepymi kociętami w świecie zapachów.

„No cóż, Marcusie” – zachęciłem syna. „Twoja wersja”.

Marcus przełknął ślinę i zaczął rozglądać się po pokoju.

„Yyy… róża i drzewo sandałowe. Tak, zdecydowanie drzewo sandałowe. Klasyka.”

W pokoju zapadła cisza.

Powoli odstawiłem karafkę.

Róża i drzewo sandałowe.

Powtórzyłem słowa, pozwalając im rozbrzmiewać echem.

“Ciekawy.”

Wstałem z miejsca. Moja twarz nie wyrażała już ciepła ani udawanej demencji. Teraz patrzyli na Vivien Sterling – legendę – która właśnie złapała oszustów na gorącym uczynku.

„Panie Kingu” – powiedziałem lodowatym tonem – „właśnie nazwał pan zapach rozpuszczalnika przemysłowego S40 zmieszanego z neurotoksycznym blokerem zapachem kwiatowym”.

„A ty, Marcus?”
Zwróciłem się do syna.
„Znalazłeś w nim drzewo sandałowe?”

Ich twarze się wydłużyły.

„Co?” mruknął Król, patrząc na bibułkę w dłoni. „Jaki rozpuszczalnik?”

„Ten sam, którego twoja firma dostarcza do produkcji środków czyszczących” – warknąłem. „I ten sam bloker, którego mój syn używał, żeby mnie otruć przez ostatnie dwa tygodnie, żeby zmusić mnie do podpisania tej umowy”.

Ktoś w pokoju westchnął.

Marcus podskoczył i przewrócił krzesło.

„Masz urojenia. Ona jest szalona. Mówiłem ci. Zadzwoń po ochronę…”

„Usiądź” –
mój krzyk zabrzmiał jak trzask bicza.

Marcus, zaskoczony, opadł z powrotem na ziemię.

„Jeszcze nie skończyłem. Oblaliście test, panowie. Udowodniliście, że nie macie zielonego pojęcia, co kupujecie. Ale najzabawniejsze nie jest to.”

Pochyliłem się nad stołem i spojrzałem królowi prosto w oczy.

„Najzabawniejsze jest to, że zaraz kupisz bubel. Myślisz, że kupujesz magazyny pełne drogocennych olejków? Myślisz, że twoje tankowce wywiozą zapas złota w perfumach w piątek?”

Zaśmiałem się krótko i twardo.

„Jesteś w błędzie.”

„Co masz na myśli mówiąc, że się pomyliłeś?”
Głos Kinga załamał się, tracąc korporacyjną pewność.

Powoli odłożył bibułkę na stół, ale jego wzrok wciąż spoczywał na moich ustach.

Marcus znów podskoczył. Jego twarz pokryły czerwone plamy wściekłości i strachu.

„Nie słuchaj jej!” krzyknął, rozpryskując ślinę. „To wszystko kłamstwa. Ona jest szalona. Starość, demencja. Mamo, natychmiast przerwij ten spektakl. Podpisz papiery, albo wychodzimy”.

Nawet nie odwróciłem głowy w jego stronę. Nadal patrzyłem na Kinga – dyrektora Synergy Chem – człowieka przyzwyczajonego do kupowania wszystkiego i wszystkich.

„Jeśli oszalałem, panowie” – powiedziałem cicho, ale tak wyraźnie, że każde słowo zapadło w ciszę pokoju niczym ciężki kamień – „jeśli mam zamglony umysł, jak twierdzi mój kochający syn, to jestem niezdolny do czynności prawnych. Każdy mój podpis na tej umowie zostanie zakwestionowany w sądzie. Poczekamy na wyznaczenie biegłego sądowego. To potrwa miesiące”.

Spojrzałam mu w oczy.

„Czy jest pan gotowy czekać miesiącami, panie King?”

King przeniósł wzrok na Marcusa. W jego oczach nie było już ciepła partnerstwa – tylko zimna kalkulacja drapieżnika, który wyczuwa ucieczkę swojej ofiary.

„Usiądź, Marcusie” – syknął przez zaciśnięte zęby. „Daj jej mówić”.

Marcus opadł z powrotem na krzesło, zaciskając pięści, aż pobielały mu kostki. Był w pułapce, którą sam zbudował.

Przyznanie się do zdrowego rozsądku oznaczało pozwolenie sobie na mówienie prawdy.

Przyznanie się do szaleństwa oznaczało utratę kontraktu.

Dziękuję. Lekko skinąłem głową.

Wróćmy teraz do sedna transakcji. Kupujesz Sterling Sense ze względu na jego aktywa – magazyny pełne unikalnych olejków eterycznych, leżakowanych przez dekady. Chcesz surowców, których nie da się wyprodukować w laboratorium, żeby móc spłukać to złoto w kanalizacji i zwolnić pojemniki na chemikalia. Czy mam rację?

W pokoju zapadła ciężka cisza. Nikt nie odpowiedział, ale ich przenikliwe spojrzenia powiedziały mi wszystko.

„No cóż” – kontynuowałem, prostując się na całą wysokość – „trzy noce temu ciężarówki mojego starego przyjaciela Prestona wywiozły całą zawartość głównego skarbca. Każdą ampułkę, każdą beczkę, każdy gram absolutu jaśminu i irysa”.

Twarz Marcusa stała się popielatoszara.

„Co?” wyszeptał. „To niemożliwe. Bezpieczeństwo…”

„Ochrona?” – prychnąłem. „Ochrona jest dla mnie ważna, synu. Działa dla Sterling Sense, a nie dla zdrajców. Otworzyli bramy i pomogli przy załadunku. W tej chwili moje oleje znajdują się w bezpiecznym, klimatyzowanym bunkrze, którego lokalizację znamy tylko Preston i ja”.

Odwróciłam się do Króla i rozłożyłam ręce.

„A co zostało w magazynach, pytasz? Nie martw się, nie są puste. Moi asystenci laboratoryjni napełnili wszystkie pojemniki zabarwioną wodą, dodając odrobinę – powiedzmy – odświeżacza powietrza Alpine Fresh, który kupiłem w supermarkecie”.

Wziąłem ze stołu drugą karafkę, tę z wodą zabarwioną na kolor bourbona.

„To właśnie kupujecie, panowie. Wodę. Drogą, piękną wodę w pięknych beczkach. Z pewnością możecie kupić markę. Możecie kupić mury fabryki. Ale dusza Sterling Sense – jego zapachy – nie będzie wasza. Kupujecie pustą skorupę.”

Król powoli wstał. Twarz miał zaczerwienioną od krwi. Rzucił teczkę z umową na stół.