Mama roześmiała się przed całą rodziną… „Jak to jest być bezużyteczną, córko?”. Spojrzałam na nią spokojnie i powiedziałam: „Czuję się świetnie… Przecież właśnie przestałam płacić ci czynsz”. Jej uśmiech zniknął. Tata zamarł, a potem krzyknął: „JAKI CZYNSZ!? DLACZEGO?”

Godzina. To samo miejsce.
Brak pieniędzy.

Poczułem ucisk w żołądku, kiedy to przeczytałem. Część mnie chciała to zignorować. Inna część mnie, ta, która pamiętała drobne przebłyski jej innej wersji, zanim wszystko tak się potoczyło, podpowiadała mi, że potrzebuję zamknięcia tej historii w taki czy inny sposób.

Spotkaliśmy się w kawiarni po drugiej stronie miasta, nie w tej samej restauracji co tamtego wieczoru. W neutralnym miejscu. Kiedy wszedłem, prawie jej nie poznałem. Wyglądała jakoś na mniejszą, mniej zadbaną. Jej włosy nie były idealnie ułożone, makijaż był jaśniejszy. Wyglądała na zmęczoną.

„Wyglądasz dobrze” powiedziała, kiedy usiadłem.

Tym razem komplement brzmiał inaczej. Nie jak przynęta, nie jak prowokacja do dwuznacznego komentarza – po prostu obserwacja.

„Dzięki” – powiedziałem. „Tobie też”.

To nie była prawda, ale było to uprzejme.

Przez chwilę siedzieliśmy w milczeniu, brzęk filiżanek i cichy szum rozmów wypełniły lukę. W końcu się odezwała.

„Straciłam mieszkanie” – powiedziała wprost.

„Wiem” – odpowiedziałem. „Babcia mi mówiła”.

Zacisnęła usta, ale skinęła głową. „Oczywiście, że tak”.

Wzięła głęboki oddech. „Byłam na ciebie za to zła” – przyznała. „Wmawiałam sobie, że mnie porzuciłeś, że lubisz patrzeć, jak się męczę. Ale potem…” Przełknęła ślinę. „Zaczęłam przyglądać się liczbom. Naprawdę przyglądać się. Ile zarabiałam, co wysyłałeś, co wszystkim mówiłam. I zdałam sobie sprawę, że żyję, jakbym miała trzy dochody. Twój, mój i cokolwiek udało mi się wycisnąć z innych. Nie wiedziałam już, jak żyć tylko z moich”.

Kiedy usłyszałem, jak wypowiada te słowa na głos, miałem wrażenie, jakbym wkroczył do alternatywnego wszechświata.

„Dlaczego mi to mówisz?” – zapytałem.

„Bo” – powiedziała powoli – „rozmawiałam z kimś. Z terapeutą. Na początku poszłam, bo chciałam dowodu na to, że przesadzasz. Chciałam, żeby ktoś powiedział mi, że jestem po prostu zestresowaną matką, która robi, co może. Ale ona tego nie powiedziała”.

Zaśmiała się gorzko.

„Zapytała mnie, dlaczego bardziej boję się, że zostanę uznana za złą matkę, niż tego, że faktycznie nią jestem”.

Nic nie powiedziałem. Po prostu pozwoliłem jej mówić.

„Kazała mi zapisywać każdy raz, kiedy prosiłam cię o pieniądze” – kontynuowała mama. „Za każdym razem, kiedy sprawiałam, że czułeś się winny. Za każdym razem, kiedy mówiłam ci, że beze mnie będziesz niczym. Widząc to na papierze…” Pokręciła głową. „Wyglądało to okropnie, rozpaczliwie. Jak moja własna matka, kiedy próbowałam wyrwać się z domu”.

Ta część mnie zaskoczyła. Rzadko mówiła o swoim dzieciństwie, poza tym, że uciekła.

„Więc ją skopiowałaś” – powiedziałam cicho. „Wmówiłaś sobie, że jesteś inna, bo miałaś lepsze powody”.

Jej oczy zabłysły, ale nie gniewem, raczej rozpoznaniem.

„Doradczyni też tak powiedziała” – przyznała. „Powiedziała, że ​​zbudowałam całą swoją tożsamość na tym, że nie jestem swoją matką. A potem i tak się nią stałam”.

Spojrzała na swoje dłonie.

„Nie mówię ci tego, żebyś mi współczuła” – dodała szybko. „Wiem, że na to nie zasługuję. Po prostu staram się już nie kłamać. Ani tobie, ani sobie”.

Między nami znów zapadła cisza, ale tym razem nie była ona już tak dusząca.

„Więc czego ode mnie chcesz?” – zapytałem w końcu. „Bo jeśli to prowadzi do pytania: »Czy możesz mi pomóc z nowym mieszkaniem«, to odpowiedź brzmi: nie”.

„Wiem” – powiedziała. „Nie proszę o pieniądze”. Zawahała się. „Proszę o szansę. Nie o powrót do tego, co było – wiem, że to już minęło – ale może kiedyś coś przeżyjemy. Rozmowę telefoniczną, która nie skończy się kłótnią. Kawę, która nie będzie dotyczyła rachunków. Nie oczekuję tego dziś ani jutro. Po prostu nie chcę, żeby ostatnim słowem między nami była ta kolacja”.